धनगढी,असोज ३ –

औलो रोग रोकथामका लागि विभिन्न प्रयास भइरहे पनि कैलाली जिल्लामा औलो रोगी फेला पर्ने दर भने अझै घटेको छैन ।

औलो रोगको जोखिम रहेको कैलाली जिल्लामा पछिल्लो एक वर्षमा १९९ जनामा औलोको जीवाणु फेला परेको छ ।

शंकास्पद रोगीको रगत परीक्षण गर्दा यी व्यक्तिमा औलोको जीवाणु फेला परेको जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय औलो शाखाप्रमुख उदयशंकर साहले जानकारी दिनुभयो । औलोको जीवाणु फेला पर्नेमध्ये अधिकांश भारतमा काम गरेर फर्किने नेपाली रहेका छन् ।

शाखाप्रमुख साहले कामको खोजीमा भारत गएर फर्किनेहरूमा यो रोगको संक्रमण बढी देखिने गरेकाले रोकथाममा समस्या भएको बताउनुभयो । यसबाहेक जनचेतनाको अभावका कारण पनि रोकथाममा समस्या भइरहेको छ ।

कैलाली जिल्लाको धनगढी उपमहानगरसहित साविकको मालाखेती, गोदावरी, चौमाला, जोशीपुरलगायत गाविस औलोको उच्च जोखिमा रहेको जनाइएको छ ।

जनस्वास्थ्य कार्यालयको तथ्यांकमा कैलालीमा आव २०७०÷७१मा १७९ जनामा औलोका जीवाणु फेला परेकामा आव २०७१÷७२मा यो दर बढेर २५५ जनामा जीवाणु फेला परेको उल्लेख छ । गत वर्ष २०७२÷७३मा कैलालीमा १९५ जनामा औलोको जीवाणु फेला परेको थियो ।

“नेपालमा सबैभन्दा बढी औलो जोखिमको जिल्लाका रुपमा कञ्चनपुर र कैलाली रहेका छन्”, शाखा प्रमुख साहले भन्नुभयो, “नेपालका कूल औलो रोगीमध्ये कैलालीमा ३० प्रतिशत र कञ्चनपुरमा ४० प्रतिशत औलो रोगी भेटिने गरेको तथ्यांक छ ।”

संक्रमित ‘एनोफिलिज’ जातको पोथी लामखुट्टेको टोकाइबाट लाग्ने यो रोग वयस्क उमेरका व्यक्तिमा बढी देखिने गरेको छ ।

यो रोगमा चिसो महसुस हुने, टाउको दुख्ने, ज्वरो आउने, पसिना आउनेजस्ता लक्ष्यण देखिने र लामो समयसम्म रोगीको उपचार हुन नसके मृत्युसमेत हुने गरेपनि नेपालमा सन् २००१२ यता औलो रोगका कारण कसैको मृत्यु भएको छैन ।

रोग रोकथामका लागि जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयले जोखिम बढी रहेका क्षेत्रमा कीटनाशक विषादी प्रयोग गरिएको ‘सुपानेट झुल’ वितरण गर्ने र कीटनाशक औषधि छर्किने काम गर्दै आएको छ । – रासस