लकडाउन खुकुलो भएसँगै राजस्व संकलन तीव्र भएको छ । आन्तरिक राजस्व विभागले चालु आर्थिक वर्ष समाप्त हुने अन्तिम महिना असारका ११ दिनको अवधिमा मात्रै २४ अर्ब बढी राजस्व संकलन गरेको छ । तीन महिनाको लगातारको लकडाउनका कारण अत्यन्तै न्यून राजस्व संकलन भएको थियो । तर, सरकारले लकडाउन खुकुलो गरेलगत्तै राजस्व उठ्ने क्रममा वृद्धि भएको हो ।
विभागका अनुसार १–१२ असारसम्म कुल २४ अर्ब २२ करोड राजस्व संकलन भएको छ । जसमध्ये आयकरतर्फ १२ अर्ब ६२ करोड, अन्तःशुल्कतर्फ ३ अर्ब ८ करोड र मूल्य अभिवृद्धि कर (भ्याट)तर्फ ८ अर्ब १६ करोड रुपैयाँ राजस्व संकलन भएको छ ।
यस अवधिमा जम्मा भएको २४ अर्ब २२ करोड राजस्व मध्ये आयकर, अन्तःशुल्क र मूल्य अभिवृद्धि कर (भ्याट)बाट गरी जम्मा २३ अर्ब ८६ करोड रुपैयाँ राजस्व संकलन भएको हो भने अन्य बाँकी ३६ करोड रुपैयाँ शिक्षा सेवा र स्वास्थ्य सेवा करबापत संकलन भएको विभागले जनाएको छ ।
सरकारको गत ७ असारभित्र कर तिर्न दिएको पछिल्लो अल्टिमेटमलाई सर्वोच्च अदालतले खारेज गरिदिएको थियो । तर, सर्वोच्चले दिएको यस्तो मौकाका बाबजुद पनि करदाता एवं सेवाग्राही व्यवसायीले असारको बितेका ११ दिनमा २४ अर्ब २२ करोड रुपैयाँ राजस्व खातामा दाखिला गरिदिएर सरकारलाई संकट परेको बेला सारथी बनिदिएका हुन् ।
विभागका महानिर्देशक विनोदबहादुर कुँवरले १ असारबाट लकडाउन केही खुकुलो भएसँगै सेवाग्राही एवं व्यवसायीले स्वःस्फूर्त रूपमा धमाधम राजस्व बुझाउन थालेकाले छोटो समयमा धेरै राजस्व संकलन भएको बताए । निजी क्षेत्रले आफ्नो जिम्मेवारीअनुसार समयमै राजस्व बुझाएर सरकारलाई राम्रो साथ दिएको र यो सरकारका लागि गौरवको विषय भएको महानिर्देशक कुँवरको भनाइ छ ।
महानिर्देशक कुँवरले अहिलेसम्मको राजस्व उठ्तीको अवस्था हेर्दा विभागले असारमा राजस्व उठाउन लिएको लक्ष्य पूरा हुने दाबी गरे । आन्तरिक राजस्व विभागले चालु आवको असारमा करिब ८२ अर्ब रुपैयाँ राजस्व उठाउने लक्ष्य लिएको थियो । अहिलेसम्म उठेको राजस्वले असार महिनाको लक्षित राजस्व सजिलै पूरा हुने विभागका महानिर्देशक कुँवरको दाबी छ । ‘अहिले आम करदाताले स्वस्फूर्त रूपमा राजस्व तिरिरहेका छन् त्यसैले सरकारलाई सहयोग मिलिरहेको छ,’ कुँवरले राजधानीसँग भने ।
अहिले मुलुकमा कोरोना भाइरस संक्रमणको दर उच्च देखिएको छ । शुक्रबारसम्म नेपालमा कुल कोरोना संक्रमितको संख्या ११ हजार सात सय ५५ जना पुगेको छ भने कोरोनाबाट मृत्यु हुनेको संख्या २७ जना पुगिसकेको छ । कोरोना भाइरसको संक्रमण फैलिन सक्ने उच्च जोखिमका बाबजुद पनि अहिले सेवाग्राही आपूmले बुझाउनुपर्ने राजस्व तिर्न विभिन्न कर कार्यालय पुगिरहेका छन् । विगत तीन महिनाभन्दा बढी समयदेखि आफ्ना व्यवसाय बन्द गरी लकडाउनले घरमा थुनिएका व्यवसायीले लकडाउन खुकुलो भए पनि अझै राम्रोसँग व्यापार/व्यवसाय गर्न सकिरहेका छैनन् । सरकारले उनीहरूलाई कुनै राहत पनि दिएको छैन तर पनि व्यवसायीहरूले आफ्नो दायित्वअनुसार उत्साहका साथ कर बुझाइरहेका छन् ।
लामो लकडाउनका कारण देशको ढुकुटी सकिनै लाग्दा व्यवसायीले तिरेको करले पुनः ढुकुटी भरिन थालेको छ । ढुकुटी सकिन लाग्दा सरकारलाई दैनिक खर्च सञ्चालनमा समेत समस्या पर्न थालेको थियो तर व्यवसायीले समयमा नै कर तिरेपछि सरकारलाई दैनिक कार्य सञ्चालनमा राम्रो सहयोग मिलेको हो ।
अहिले सर्वाेच्च अदालतले सहज अवस्थामा मात्र कर तिरे हुने गरी फैसला गरिदिए पनि सरकारले कर तिरेर सहयोग गर्न गरेको आग्रहप्रति व्यापारीले निकै सकारात्मक रूपमा सहयोग गरेको विभागले जनाएको छ । विभागका उपमहानिर्देशक मुक्ति पाण्डेले अहिले निकै उत्साहजनक रूपमा राजस्व संकलन भइरहेको बताए ।
पाण्डेका अनुसार अहिलेसम्म उठेको राजस्वमध्ये आयकरको योगदान सबैभन्दा राम्रो देखिएको छ । त्यसपछि मूल्य अभिवृद्धि कर (भ्याट) र तेस्रो स्थानमा अन्तःशुल्कको योगदान रहेको छ । उद्योगमा उत्पादित मदिरा कारखाना बाहिर निस्किएको भए अन्तःशुल्कमा ठूलो योगदान हुन्थ्यो । तर, त्यो हुन नसक्दा मदिराबाट उठ्ने अन्तःशुल्क अपेक्षाकृत रूपमा उठेन ।
विभागले लकडाउनयता करिब ६५ अर्ब ९६ करोड रुपैयाँ राजस्व संकलन गरेको छ । विभागले चालु आवमा कुल ४ खर्ब ८६ अर्ब राजस्व संकलन गर्ने लक्ष्य निर्धारण गरेको थियो ।