‘एउटा टेम्पो ड्राइभर रातरात कसरी बैंकको सञ्चालक भए ?’ एक बैंकरले प्रतिप्रश्न गर्दै भने, ‘बैंकिङ नक्सा नै नबुझेको मान्छेलाई बैंकजस्तो संवेनदशील, जनताको विश्वास बोकेको संस्थाको अध्यक्षजस्तो गरिमामय पद दिएकै कारण २ अर्ब भन्दा बढी पैसा घोटाला भएको हो ।’
ती बैंकरका यी शब्द सुन्दा लाग्छ बैंकिङ ज्ञान, बौद्धिक व्याक्तित्व र बैकिङ नम्स नभएका दर्जनौं व्यक्ति अझै बैंकिङ प्रणालीमा छन् । फेरि अरू बैंकमा पनि यस्ता डरलाग्दा घटना नघट्लान् भन्न सकिँदैन ।
विष्णु धिताल राजनीतिक व्यक्तित्व पनि हुन् । उनी कांग्रेस पार्टीका महासमिति सदस्य हुन् तर, रातारात उनी एउटा समूह बनाएर एपेक्स विकास बैंकमा अध्यक्ष बन्न पुगेर बैंकमा अफिस नै खडा गरी कर्मचारी सरह बैंक कब्जा गर्र्दै गए । उनी अध्यक्ष भएपछि तत्कालीन बैंकका सीइओ गोविन्द प्रसाद उपाध्यायले राजीनामा दिए ।
यसको फाइदा लिँदै धितालले बैंकभित्रै हस्ताक्षेप गरे र सारा जनताको डिपोजिटको रकम कसरी खाने भनेर योजना बनाउँदै अगाडि बढे । त्यहीबेला एपेक्स बैंक र एनसीसी बैंक मर्जरको सहमतीमा हस्ताक्षर भयो । तर पनि उनी कत्ति पनि बिचलित नभई बैंकलाई आफ्नै पार्टीजस्तै गरी कब्जामा लिई लुट मच्चाउन थाले ।
उनको बास सधैं अन्नपूर्ण होटलमा हुने गरेको थियो । आफ्नो साथीभाइहरू भेला गर्दै जग्गा खोजी ल्याउन आग्रह गरेर लोन दिने योजना बनाए । योजना अनुसार उनले मर्जरको सहमती भएपछि पनि ५०/५० लाखको फाइल खडा गरी खोला, बगर, भीरपाखाको लालपूर्जा भेला गरी नक्कली ऋणी प्रवाह गर्दा मर्जर समितिलाई एक वचन पनि सोधेनन् । उनलाई बैंकका अरू सञ्चालक र व्यावस्थापन टिमका उच्च सबै कर्मचारीले साथ दिए ।
‘मर्जर सहमती भएको करिब ११ महिनाको बीचमा उनले २ अर्बभन्दा बढी कर्जा प्रवाह गरेका थिए । आफ्नो यस्तो कर्तुत बाहिर निस्कने डरले पत्रकार बोलाइ–बोलाई अन्तर्वार्ता दिए । कहिले बैंक बनाउने त कहिले नाफा दिने भन्दै काम एकातिर कुरा अर्कोतिर गरेर ठगी गरेको फल धितालले अहिले पाएका छन्,’ एक पुराना कर्मचारीले आक्रोश पोख्दै राजतिलक साप्ताहिकलाई बताए ।
एनसीसी बैंकसँग मर्ज भएसँगै धिताल एनसीसी बैंकको पनि सञ्चालक बने । यो बीचमा एनसीसी व्यावस्थापन टिमले एपेक्स बैंको कर्जा प्रवाह फाइल अध्यायन गर्यो र कर्जा नउठेपछि लोन प्रोभिजन समेत ग¥यो । तर धिताल कत्ति पनि बिचलित भएनन् । उनले नेपाली कांग्रेसका नेता पूर्व महामन्त्री प्रकाशमान सिंहमार्फत् डिपुटी गभर्नर शिवराज श्रेष्ठमार्फत् कारबाही नगर्न हारगुहार गरे तर, उनको केही लागेन । आज उनी प्रहरीको खोरमा छन् ।
‘नेपाली जनताको २ अर्बभन्दा बढी डिपोजिटबाट जम्मा भएको रकम नक्कली कर्जा फाइल जम्मा गरिखाने धिताल र उनीसँगै पक्राउ परेका एपेक्स विकास बैंकका सञ्चालकहरू र उच्च कर्मचारीहरूलाई कानून बमोजिम सजाय हुन जरुरी छ,’ एक कर्मचारीले राजतिलक साप्ताहिकलाई बताएका छन् ।
समाचार स्रोत भन्दछ, ‘जब विष्णु धिताल एपेक्स बैंकको अध्यक्ष भए, त्यसदिनदेखि नै सीइओ गोविन्द उपाध्यायलाई हटाउँदै उनले जनताको पैसामा फुपूको श्राद्ध सुरु गरे । आज एनसीसी बैंकको बदनाम भयो । बैंकको सीइओको छविमा प्रश्न आयो ।
यो बैंकका लागि राम्रो संकेत होइन । एनसीसी बैंकले खराब कर्जा भेटेपछि प्रोभिजन गरेको छ तर, बदनाम एनसीसी बैंक भएको छ । यो दुर्भाग्यपूर्ण कुरा हो एनसीसी बैंकका लागि ।’ स्मरणीय रहोस्, धितालजस्ता बैंकिङ प्रणाली नबुझेका सञ्चालक बैंकमा भित्र्याउनु नै ठूलो दुर्घटना निम्त्याउनु हो । राजतिलक साप्ताहिकबाट