८ वर्ष अगाडि स्थापना भएको मेगा बैंक नेपाल लिमिटेड अहिले सिइओ विहीन छ । अनुपमा खुञ्जेलीले का.मु. सिइओ भएर बैंक हाक्नु भएको छ । पहिलो र दोस्रो दुवै पदमा महिला बैंकर भएको मेगा बैंकमा हामीले यसपटक भित्री कुरा जान्न
चाह्यौं । हामीले मेगा बैंकका डिजीएम रविना देशराज श्रेष्ठलाई सोेध्यौः– बैंक अनिल शाहको भिजनले चलेको भनिन्छ नि ? उहाँको उत्तर थियोः– भिजन उहाँकै थियो तर हामीले ८ वर्षदेखि उहाँलाई साथ दिएर बैंकलाई यहाँसम्म पुर्यायौं । २७ वर्ष बैकिङ क्षेत्रमा बिताउनु भएकी मेगा बैंकका डिजिएम रविना देशराज श्रेष्ठ आफैमा चर्चित नाम हो ।

चिनाइराख्नु पर्दैन । देश विदेशबाट दर्जनौ अवार्डसमेत पाउनु भएकी श्रेष्ठसँग हामीले बैंकको पछिल्लो वित्तीय अवस्था पूँजी बृद्धिसँगै लगानीका चुनौती, महिला नेतृत्वको हातमा मेगा बैंक र स्थानीय तहमा बैंकको पहुँचको बारेमा पत्रकार भुपेन्द्र आचार्यले गरेको लामो कुराकानीको केही महत्वपूर्ण अंशः सम्पादक

मेगा बैंक नेपाल लिमिटेडको पछिल्लो वित्तीय अवस्था कस्तो छ ?
मेगा बैंकको वित्तीय अवस्था अत्यन्तै राम्रो छ । ८ वर्ष मेगा बैंकले राम्रो प्रगती गरेको प्रस्टै छ । बजारमा अरु पछिल्ला बैंकहरुमा हामी अगाडि नै छौ जस्तो मलाई लागेको छ । त्यसकारण म खुसी नै छु र मेगा बैंकमै छु ।

हालै मेगा बैंकले राइट शेयर जारी गरी ८ अर्व चुत्ता पुँजी पुर्याएको अवस्था छ । तर अहिले बैंक सिइओ विहीन छ । यसलाई चाँहि कसरी लिनु भएको छ ?
८ अर्व पुर्याउनु पर्ने निर्देशन थियो । यो पुरा भएको छ । त्यो अनिल शाहजीको कार्यकालमा नै सम्झौता भइसकेको थियो । अहिले कामु सिइओ अनुपमा खुञ्जेली हुनुहुन्छ । अनुपमाजी राम्रो हुनुहुन्छ । अनुपमाजी र म ८ वर्षदेखि मेगा बैंकमै छौं, खुशी पनि छौं । बैंक एउटा सिस्टममा गएको छ । त्यसकारण आत्तिनु पर्ने कारण नै छैन ।

पछिल्लो समय स्थापना भएका बैंकहरुमा मेगा बैंकले राम्रो प्रगती र उन्नती गरेको देखिन्छ । यसको श्रेय कसलाई जान्छ ?
मेगा टिमलाई श्रेय जान्छ । बोर्डलाई दिनु पर्दछ । साथै सबै सिनियर र जुनियर स्टाफलाई नै जान्छ । त्यसपछि हाम्रा लाखौ ग्राहक, शेयरधनी प्रमोटरको मायाबाटै हामी यहाँसम्म आइपुगेका छौं । हामी अरु बैंक भन्दा फरक छौं । त्यसकारण पनि पछिल्ला बैंकहरुमा हामी सबै कुरामा अगाडि छौं । हामीले राम्रो गरेका छौं । नाफा राम्रो छ । पुँजी ८ अर्ब पुगेको अवस्था पनि छ । हामी सबै कुरामा अगाडि छौं ।

ब्याजदर बजारले निर्धारण गर्ने हो । बैंकहरुले होइन, हामीले १२/१३ प्रतिशतमा डिपोजिट लिएर १३/१४ प्रतिशतमा कर्जा दिनु पर्ने अवस्था पनि आयो । बैंकहरुले जनताको पैसा लिएर जनतालाई नै कर्जा दिने हो । बैंक भनेको लामो व्यवसाय
हो । विश्वासको व्यवसाय हो । त्यसकारण व्याजदर घटबढ भइरहन्छ ।

नेपालको बैंकिङ इतिहासमै मेगा बैंक महिलाहरुको नेतृत्वमा आएको छ । अब यो बैंक हाक्ने योजना तपाईंहरुमा के के छन् ? 

हाम्रो योजना बैंकलाई अझै उचाईमा पु¥याउने, बोर्डले अुपमाजीलाई कामु सिइओ दिएको छ । यसमा म खुशी छु । हामी मिलेर काम गर्ने हो । हामी दुवै जना बैंकिङ क्षेत्रमा २७ वर्ष बिताएका छौं । अनिल शाहजी हुँदा पनि हामी उच्च व्यवस्थापन भित्रै बसेर काम गरेका थियौं । महिलाहरुले ठाउँ पाउनु पर्दछ । हाम्रो बैंकमा अनुपमाजीले पाउनु भएको छ । म खुशी छु ।

हामी पहिलो र दोस्रोमा दुवै महिलाले मेगा बैंक हाक्न पाउँदा म गर्भ गर्दछु । निमित्त सिइओ भएर अनुपमाजी नेपालको वाणिज्य बैंकको इतिहासमै पहिलो महिला हुनु भएको छ । यो सबै नेपाली महिलाहरुको लागि खुशीको कुरा हो । मेरो कुरा नगरौं । मेरो उहाँलाई समर्थन छ । यहाँसम्म आएका छौं । राजनीतिक अवस्था पनि अहिले राम्रो देखिँदैछ । सबै कुरा अब राम्रा होलान् जस्तो मलाई लागेको छ ।

तपाईंले भने जस्तो मेगा बैंकले हलोदेखि हाइड्रोसम्म र नानीदेखी लागेको बानी जस्ता प्रोडक्ट बजारमा ल्याएको कारण बैंकले प्रगति गरेको हो कि ?
हामीले जुन खालको योजना ल्याएका छौं, त्यसको परिणाम हो । अर्काे कुरा हलोदेखि हाइड्रोसम्म र हामीले पाएको अवसरलाई क्याच गर्नु नै यो प्रगती हो जस्तो मलाई लागेको छ ।

अब प्रसंग बदलौ, बैंकरहरुमा अहिले तरलता अभाव खासै छैन । केही समय अगाडि थियो तर बैंकहरुले व्याजदर नघटाउनुको मुख्य कारण के होला ?
ब्याजदर बजारले निर्धारण गर्ने हो । बैंकहरुले होइन, हामीले १२/१३ प्रतिशतमा डिपोजिट लिएर १३/१४ प्रतिशतमा कर्जा दिनु पर्ने अवस्था पनि आयो । बैंकहरुले जनताको पैसा लिएर जनतालाई नै कर्जा दिने हो । बैंक भनेको लामो व्यवसाय
हो । विश्वासको व्यवसाय हो । त्यसकारण व्याजदर घटबढ भइरहन्छ ।

हामीले लगानीकर्तालाई नाफा दिनु पर्यो । स्टाफ पाल्नु पर्यो । त्यसकारण बैंकहरुको एउटा तार्गेट हुन्छ । त्यो पूरा गर्नु पर्यो । त्यसकारण समय अनुसार अगाडि बढ्नु पर्दछ ।

राष्ट्र बैंकले स्थानीय तहमा बैंक पुर्याउन तपाइँहरुलाई निर्देशन दिएको छ । तपाईंको बैंकको कहाँ–कहाँ  शाखा स्थापना हुँदैछन् ?
अहिले ४९ शाखा र २ वटा एक्सटेन्सन काउण्टर छन् । पूर्वदेखि पश्चिमसम्म हामी शाखा खोल्दै छौं । धेरै ठाउँमा शाखा हामी चाँडै खोल्दै छौं । यसले स्थानीय तहमा बैंकिङ पहुँच पुग्ने प्रस्टै छ ।

अब देशमा स्थीर सरकार बन्ने संकेत देखिन्छ । यसले अर्थतन्त्रमा के कस्तो प्रगति होला ?
अब पनि विकास भएन र अर्थतन्त्रले प्रगति नगरे कहिले गर्ने ? जुन किसिमले झण्डै २ तिहाई मत आएको छ, यसले सबै कुरामा प्रगति हुनुपर्दछ । यो सकारात्मक संकेत हो । जनताको मतलाई सबैले मान्नुपर्दछ । राजनीतिमा स्थिरता भयो भने सबै कुरा अगाडि बढ्ने निश्चित छ ।

फेरि प्रसंग बदलौं, तपाईंले दर्जनौ अवार्ड पाउनु भएको छ । यो बैंकर भएरै पाउनु भएको हो कि अरु केही भएर ?
बैंकर भएर बेफाइदा मलाई भएको छैन । जुन किसिमको अवार्ड मैले पाएको छु, त्यसबारेमा मेरो जीवनमा मैले कसरी काम गरेको छु । यसबारेमा अन्तर्राष्ट्रिय जगले अध्ययन गरी मलाई अवार्ड दिएको हो । अवार्डहरु भारतमा र कोरियामा मैले पाएँ । ती सबै बैंकर भएर होइन । तर बैंकरले ‘प्लस पोइन्ट’ भएको छ । कति ठाउँमा नेपाल चिनाउने मौका समेत मैले पाएँ । यो सबैको लागि खुशीको कुरा नै हो ।
अनिल शाहको भिजनले यहा“सम्म आएको मेगा बैंकलाई अझै मजबुद र दरिलो बनाउने तपाईंहरुको योजना के के छन ?
अनिल शाहजीको भिजनमा हामीले साथ दिएर नै बैंक यहाँसम्म आएको सत्य हो । हाम्रो ‘हलो देखि हाइड्रो’ प्रोडक्टले सबै नेपाल समेटेको छ । अनिल शाह अब यहाँ हुनुहुन्न । तर उहाँकै भिजनले बैंक यो ठाउँसम्म आयो उहाँलाई हामी धन्यवाद नै दिन्छौं । अब नयाँ नयाँ लगानीका योजना ल्याउनु जरुरी छ ।
८ अर्बको बैंक मेगा बैंक बनेको छ । अब लगानीका चुनौती पनि बढेका छन् । यसलाई चाँहि कसरी लिनु भएको छ नि ?
चुनौती छ पक्कै थपिने छन् । ठाउँ खोज्नु पर्यो । फराकिलो बनाएर लैजानु पर्दछ । अब बाटो बन्ला, उर्जा बन्ला यी सबै ठाउँमा बैंकहरुले लगानी गर्ने हो । विदेशीले ठेक्का लिए पनि बैंकले एलसी खोलिदिनु पर्ला । त्यसकारण राजनीतिक स्थिरता हुने वित्तिकै धेरै अवसर हामीमा आउने छन् समयले नै देखाउने छ ।
तपाईंले यति धेरै कुरा गरिरह“दा अहिलेको अवस्थामा ४० प्रतिशत जनताले मात्रै बैकिङ पहु“चमा छन् यो बढाउन के गर्नु पर्ला ?
मेरो बैकिङ क्षेत्रमा २७ वर्ष भयो । यो बीचमा अहिले धेरै बैकिङ पहुँच बढेको छ । हामी गाउँघर पुग्नै पर्दछ । स्थानीय निकाय पुग्दै पर्दछ । हामीले जनतालाई सेवा दिने हो । त्यसकारण राज्यले बिजुली, बाटो, इन्टरनेट जस्ता कुरा दिनुप¥यो । हामी दुर्गम क्षेत्रमा जाने छौं ।

अनिल शाहजीको भिजनमा हामीले साथ दिएर नै बैंक यहाँसम्म आएको सत्य हो । हाम्रो ‘हलो देखि हाइड्रो’ प्रोडक्टले सबै नेपाल समेटेको छ । अनिल शाह अब यहाँ हुनुहुन्न । तर उहाँकै भिजनले बैंक यो ठाउँसम्म आयो उहाँलाई हामी धन्यवाद नै दिन्छौं । अब नयाँ नयाँ लगानीका योजना ल्याउनु जरुरी छ ।

दुर्गम क्षेत्रमा शाखा रहित बैंकिङ पुर्याएका छौं । अरु बैंक भन्दा यसमा हामी अगाडि छौं । सबै कुरा व्यवस्थित हुने वित्तिकै हामी दूरदराज गाउँमा पुग्ने छौं ।

एउटा उदाहरण दियौं–एउटा चप्पल मार्केटिक गर्ने एउटा गाउँमा पुगेछ र उसले भनेछ गाउँमा चप्पल कसैले लगाउँदैन भनेर
आएछ ।

अर्को मान्छे फेरि गएर हेरेछ र भनेछ त्यहाँ कसैले जुत्ता चप्पल लगाउँदा रहेछन् तर म त्यहाँ अवसर देख्दछु । म पहिलो होइन पछिको मार्केटिङ हँु । त्यसकारण मेगा बैंक यस्तो अवसर खोजी रहेको छ ।

तपाईंले यति भन्दा पनि अधिकाशं बैंकहरुले कृषि र विपन्न वर्ग कर्जामा लगानी नगरी बसेको अवस्था छ नि ?
यो कर्जा प्रवाह हुन पर्दछ । बैंक आर्थिक सेवा दिन बसेको संस्था हो तर नाफा कमाउनु पर्दछ बैंक भनेको आर्थिक क्षेत्रको मुटु हो । मुटु चलाउनु पर्दछ । अर्काे कुरा विदेशमा गएका नेपाली फकाउनु पर्दछ । उनीहरुलाई विदेश नजाने वातावरण हामीले बनाउनु पर्दछ । रोजगारीका अवसर दिनु पर्यो । यसका लागि सोचमा परिवर्तन गरिनु पर्दछ । देश हामीले बनाउने हो यो बुझ्नु जरुरी छ ।

अन्त्यमा शेयरधनी, प्रमोटर, लगानीकर्ता, ग्राहक र कर्मचारीहरुलाई के भन्नुहुन्छ ?
मेगा बैंक एउटा मजवुद र स्थापित बैंक हो । बैंकको सोच राम्रो छ । लक्ष्य राम्रो छ । व्यक्ति परिवर्तन हुँदैमा बैकलाई फरक पर्दैन ।

बैंक एउटा सिस्टममा गएको छ । जुन विश्वासले हामीलाई सेवा गर्ने मौका यहाँहरुले दिनु भएको छ । यसमा हामी खुशी छौं । नयाँ नेतृत्व आउँदा नयाँ कुरा पनि हामी बजारमा ल्याउने छांै । मेगा बैंकमा मेरो पनि भविष्य जोडिएको छ । त्यसकारण सबैको बैंक मेगा बैंक बनाउने हो । हामीलाई सधैं सेवा गर्ने मौका दिनु हुन सबैमा आग्रह गर्दछु । आर्थिक बजार मासिक