तत्कालीन अर्थमन्त्री विष्णु पौडेललाई ५० लाखको झोला बुझाएर राष्ट्रिय बाणिज्य बैंकको सिइओ बनेका एमाले कार्यकर्ता किरण कुमार श्रेष्ठकै कारण राष्ट्रिय बाणिज्य बैंकलाई क्यान्सर लागेको फेला परेको छ ।
सिइओ श्रेष्ठ कृषि र विपन्न वर्ग कर्जा लगानी नगरि दिनभरी अफिसमा बसी ठूला व्यापारी, जग्गा दलाली र जलविद्युत माफियाहरुलाई कमिशन लिई कर्जा प्रवाह गर्ने र साँझ परेपछि फाइभस्टार होटलमा हुस्की र चिकनचिल्ली खान पुग्ने गरेको खुलासा भएको छ ।
एमाले पार्टीका पत्रिकाहरुमा अधिकार भन्दा बाहिर गएर विज्ञापन गर्ने यी आर्थिक माफिया सिइओ श्रेष्ठले सरकारी बैंंक लुट्ने काम गरेको फेला परेको छ । बैंकको विज्ञापन हेर्न एक महिला कर्मचारीलाई जिम्मेवारी दिई आफ्ना नजिकका एमाले पत्रिकाहरुलाई करोडौं विज्ञापन बाडेको फेला परेको छ ।
हिमालयन बैंकबाट हटाइएका शिलतबाबु कोइरालालाई मिडिया कोडिनेशनको जागिर दिएर सिइओ श्रेष्ठले कमिशन बटुल्ने जिम्मा दिएको फेला परेको छ । कोइराला आफु पत्रकार भएको बताउने र पत्रकारलाई लेखेवापत अदालतमा झुठ्ठा मुद्दा दर्ता गराउन लगाउने पत्रकारको अवरणमा बैंक लुट्ने माफिया हुन । उनी हिमालयन बैंकमा हुँदा राजतिलक साप्ताहिक बिरुद्ध जिल्ला अदालतमा मुद्दा दर्ता गराएका थिए । तरपनि उक्त मुद्दामा हामीले सफाई पाएका थियौं । उनीको बारेमा हामीले खोजी शुरु गरेका छौं ।
कृष्ण प्रसाद शर्मा, कृष्ण प्रसाद आचार्यलाई पछि पार्दै ५० लाख बुझाएर सिइओ बनेका किरण कुमार श्रेष्ठकै कारण विपन्न वर्ग र कृषि कर्जा प्रवाह भएको छैन । राष्ट्र बैंकले यो कर्जा प्रवाह नभएपछि सिइओ र बैंकलाई कारवाही गर्ने तयारी गरेको एक डिपुटी गर्भनरले नाम नलेख्ने शर्तमा बताए । कुल ९३ अर्ब भन्दा बढी लगानी गरेको बैंकले कृषि र विपन्न वर्ग कर्जामा यस वर्ष मात्रै ९३ करोड गरेको राष्ट्र बैंक स्रोतको दावी छ ।
राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक सरकारी बैंक भएको र पटक÷पटक कर्मचारीवाटै सुन काण्ड÷ चोरी काण्ड भएका छन् । कर्मचारीहरुको दक्षता कम र सिइओको अक्षमताले कृषि कर्जा राष्ट्र बैंकको निर्देशन अनुसार नभएपछि राष्ट्र बैंकले कारवाही गर्ने भएको छ ।
सिइओ किरण कुमार श्रेष्ठ भएर आएपछि बैंकले प्रगति गर्नु भन्दा पनि बैंक तहसनहस हुँदै गएको भेटिएको छ । दिनभरी भेटघाट गरि ठूला कुरा गर्ने सिइओ साँझ परेपछि फाइभस्टार होटलमा हुस्की र चिकन चिल्ली खान पुगेका भेटिएका छन् । एमालेको बिल्ला भिरेर बैंकको सिइओ श्रेष्ठले ठूला व्यापारीहरुसँग कमिशनको भरमा सस्तो ब्याजदरमा लोन दिने गरेको फेला परेको छ ।
सरकारको स्वामित्वमा र जनताको शेयरवाट सञ्चालित राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकको कृषि क्षेत्रमा लगानी निराशाजनक रहेको भेटिएको छ । पुस मसान्तसम्म रु एक खर्ब ३८ अर्ब कुल निक्षेप सङ्कलन गरेको उक्त बैंकले सोही अवधिमा रु सात अर्ब ७४ करोड ऋण प्रवाह गरेको छ ।
यो लगानी कुल निक्षेपको शून्य दशमलव ६ प्रतिशत हुन आउँछ । त्यसभित्र पनि कृषि विकास मन्त्रालयले किसानलाई छुट्याएको अनुदान रकम रु एक अर्ब ९० करोड समावेश छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले आफ्नो निक्षेपको अनिवार्य १० प्रतिशत लगानी कृषि क्षेत्रमा गर्नुपर्ने नीति लागू गर्दै आएको भए पनि राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकले त्यसलाई घुर्थी लगाई दिएको छ । नेपालको कृषि गणनाले कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा कृषि क्षेत्रको योगदान ३३ प्रतिशत रहेको देखाएको छ ।
विप्रेषणमार्फत प्रतिवर्ष झन्डै पुग नपुग रु ६ खर्ब रकम स्वदेश भित्रिने गरेको छ । तर दिगो विकासका लागि त्यस प्रकारको रकमले खासै अर्थ नराख्ने अर्थ्विद्हरु बताउँछन् ।
हाल दिनहुँजसो झन्डै एक हजार ५०० वैदेशिक रोजगारीमा गइरहेका युवा जमातलाई रोक्न बैंकले कृषि क्षेत्रमा गर्दै आएको यो लगानीबाट टेवा पुग्ने देखिँदैन । “निक्षेप सङ्कलन सन्तोषजनक छ”– बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत किरणकुमार श्रेष्ठले भने ।
बैंकले यसवर्ष रु एक खर्ब ३८ अर्ब निक्षेप सङ्कलन गरेको छ जसमध्ये कुल कर्जा लगानी रु ९३ अर्ब ४८ करोड छ । कृषि क्षेत्रमा भने रु सात अर्ब ७४ करोड मात्र लगानी भएको छ ।
लगानीको हिस्सालाई तुलना गर्दा उक्त लगानी सात दशमलव शून्य ५६ प्रतिशतमात्र हुन आउँछ । यसलाई निराशाजनक भएको कृषि विकास मन्त्रालयका सहसचिव एवम् प्रवक्ता योगेन्द्रकुमार कार्कीले राजतिलक साप्ताहिकसँग बताए ।
नेपालको छैटौँ कृषि गणना, २०६८ मा एक लाख १६ हजार व्यक्तिले आफ्नै जमिन नभएका कारण कृषि पेसा गर्न नपाएको उल्लेख छ । कृषि गणनामा १० वर्षमा एक लाख २९ हजार हेक्टर उर्वर जमिन बाँझो भएको औँल्याइएको छ । एक लाख १६ हजार किसानले आफ्नै जमिन नभएका कारण कृषि पेसा गर्न नपाएको त्यसमा उल्लेख छ ।
छैटौँ कृषि गणनामा ७१ प्रतिशत जनता पूर्णकालीन कृषक रहेको र ८३ प्रतिशत जनता कृषि पेसामा आत्मनिर्भर रहेको जनाइएको छ । बयालीस प्रतिशत कृषकले भने व्यावसायिक कृषि गर्न आफूहरुलाई ऋण उपलब्ध नभएको गुनासो गर्ने गरेका छन् ।
एउटा फाइभस्टार होटलमा हुस्की र चिकन चिल्ली लिदै सिइओ किरण कुमार श्रेष्ठले भन्दै थिए म पैसा बुझाएर आएको कमाउन त प¥यो नि । पत्रकारहरुले के लेखे मलाई मतलब छैन । सिइओ साब तपाईको बैंकमा जनताको पैसा छ । तपाईको बुबाको बैंक होइन होसियार । राजतिलक साप्ताहिकबाट