बैंकिङ क्षेत्रमा प्राइम कमर्सियल बैंकको एक विशिष्ठ पहिचान छ । कमर्सियल बैंकमध्ये एक अब्बल बैंककोरुपमा स्थापित गर्न बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत नारायणदास मानन्धरले जुन योगदान गरिरहनु भएको छ । त्यो सबैले देख्दै आएको विषय पनि हो । बैंकले आफ्ना ग्राहकहरुमा पुर्याएको योगदान तथा व्यवस्थापनका उत्कृष्ट कार्य गरेवापत सिइओ मानन्धरले दर्जनौ अन्तर्राष्ट्रिय अवार्डहरु समेत हात पार्नुभएको छ । न्यून सञ्चालन खर्च र अधिकतम नाफा कमाउने बैंककोरुपमा समेत परिचित यस बैंकले स्थापनाकालदेखि नै लगानीकर्तालाई उच्च प्रतिफल दिँदै आएको छ । हालै बैंकले २७ प्रतिशत बोनस शेयर लगानीकर्ताहरुलाई दिने निर्णय गरेको छ । यसबाट बैंकको पुँजी ८ अर्व भन्दा बढी हुने सिइओ मानन्धरले अन्र्तवार्ताको शिलसिलामा बताउनु भयो । प्रष्टवक्ता एवं आटिला बैंकर मध्येका एक मानिनु हुने प्राइम बैंकका सिइओ मानन्धयरले भने प्राइम बैंक फरक शैली र फरक तरिकाले लगानी बिस्तार र प्रतिफल दिने बैंक भित्र पर्दछौ । यिनै प्राइम बैंकका सिइओ मानन्धरसँग आर्थिक बजारका प्रतिनिधि भूपेन्द्र आचार्यले बैंकको वित्तीय विवरण, लगानीका चुनौती, पुँजी बृद्धिका योजना बैंक र बैंकरका भित्री समस्याका बारेमा गरेको लामो कुराकानीको केही महत्वपूर्ण मुख्य अंशः सम्पादक

प्राइम कमर्शियल बैंक लिमिटेडको पछिल्लो वित्रिय अवस्था कस्तो छ ?
हाम्रो पहिला भन्दा राम्रो छ । यस क्वाटरमा पहिला भन्दा राम्रो रिजल्ट दिएका छौं । हालै २७ प्रतिशत बोनस शेयर दिने निर्णय भएको छ । बाहिरी बातावरणले हाम्रो बैंकलाई खासै असर परेको छैन । हामी आफ्नै शैली र आफ्नै पनबाट अगाडी बढेका छौं ।
पुँजी ८ अर्व पुर्याउनु पर्ने दायित्व पनि छ र लगानीकर्तालाई प्रतिफल दिनुपर्ने अवस्था पनि छ अब कसरी अगाडी बढ्ने योजना छ ?
हामीले २७ प्रतिशत बोनस शेयर दिएर पुँजी पुर्याउने भएका छौं । यो कुरा सञ्चालक समितिले निर्णय गरिसकेको छ । अब हामीलाई पुँजीको समस्या नै छैन । हामीले पहिलो वर्ष देखि नै प्रतिफल दिएका छौं ।

पु“जी बृद्धिको नाममा मर्जर गर्नुभयो यसले पनि लगानीकर्ताहरु मारमा परेका छन् नि ?
यो सत्य होइन । मर्जर पछि त सबैले प्रतिफल अझै पाउने भए । २७ प्रतिशत बोनस सबै लगानीकर्ताले पाउने हो हाम्रो विशेषता भनेको कम लगानीमा फाइदा बढी दिने हो । त्यसकारण हामी यस्तो बैंक जसले स्थापनाको पहिलो वर्षबाटै लगानीकर्तालाई प्रतिफल दिएको छ ।

यो बीचमा बैंकहरुमा तरलता अभाव आयो र बैंकरहरुले दुवैमा डिपोजिट र कर्जामा व्याजदर बढाए । तर अहिले बैंकहरुमा तरलता अभाव छैन किन ब्याजदर घटाउँदैनन् ?
हाम्रो बैंकमा तरलता अभाव भएन हामीले पैसा बढी भएर ठूलो डिपोजितकर्तालाई यति धेरै ब्याज दिएनौं । त्यसकारण हामीमा तरलता भएन । अर्को कुरा बजार ब्याजदर अहिले घट्दै आएको छ । अझै घट्ने क्रममा नै छ । बैंकहरुले व्याजदर घटाउनु पर्दछ । चुनावको बेला पैसा बजारमा आउने छ । चुनावले सरकारी पैसा खर्च हुन्छ । यसले तरलता हुँदैन । त्यसकारण ब्याजदर घट्नै पर्दछ । पुरानो अवस्थामा बैंक आउनु पर्ने बाध्यता पनि छ । पैसा बैंकमा आएपछि त लगानी गर्नुपर्यो लगानी गर्न ब्याज कम हुनुपर्यो नि ।

प्राइम बैंक आफ्नै भवनमा आएको छ । ८ अर्व पु“जीको पनि नजिक छ । तपाइँले भने जस्तो शुरुका वर्षबाट लगानीकर्तालाई प्रतिफल पनि दिनु भएको छ । अब ८ अर्वको बैंक भएपछि बैंकलाई अगाडि बढाउने तपाईंस“ग के कस्ता योजना छन् ?
हाम्रो नीति के छ भने बजारमा प्रतिपर्धा छ । भनिन्छ तर पनि हामी त्यो प्रतिस्पर्धा भित्र पर्दैनौ । हाम्रो छुट्टै पहिचान र परम्परागत नीति छ । हामी अलग अलगका लगानी पहिचन गर्दै लगानी बढाउँदै जान्छौ । उनीहरुले जे गरे त्यही मात्रै गर्दैनौं । फरक किसिमका बाटो खोजी गरिरहेका छौं ।

हाम्रो नाफा नै तपाइँले हेर्नु भयो भने अरुको भन्दा फरक छ । हामी कहिले पनि अरु बैंकसँग प्रतिस्पधी नै बनेनौं । यो हाम्रो फरक पाटो हो । अहिले हामी कृषिमा बढी लगानी गर्ने बातावरण बनाउदै छौं । हाम्रो योजना ८ अर्वको बैंक भएपछि फरक तरिका छन् । लुकेका ठाउँमा लगानी गर्ने विपन्न वर्ष र कृषिमा कर्जा दिने नयाँ÷नयाँ ठाउँको खोजी गर्ने नै हो ।

कृषि र विपन्न वर्ष कर्जामा बैंकहरुले लगानी नगरेको अवस्था र राष्ट्र बैंकलाई जरिवाना तिरेको अवस्था छ । कृषि र विपन्न वर्गमा लगानी बढाएर नाफा कमाउने यो सम्भव होला ?
अरुको बारे मलाई थाहा छैन तर हामी गरेर देखाउने छौं । हामीले भूकम्प पीडितलाई कर्जा दिएका छौं । यो विपन्न वर्ग हो कि होइन ? पशुपालनमा कर्जा कर्जा दिएका छौं । २÷४ करोड घाटा भयो होला तर सेवा त भयो नि । हामीले नगरे के विदेशी बैंक आएर हाम्रा जनतालाई लोन दिन्छ त ? कृषि क्षेत्रमा हामीले योजनाबद्धरुपमा लगानी गर्ने एउटा योजना बनाएका छौं । यो वर्षबाट अर्को कुरा विपन्न वर्ष, कृषि र हाइड्रोमा लगानी गर्नु भनेको देशको मुहार फेर्नु पनि हो । यो विर्सनु हुँदैन बैंक र बैंकरहरुले ।

स्थानीय तहमा बैंक पुर्याउने राज्यको नीति अनुसार तपाईंको प्राइम बैंकले कुन कुन ठाउँमा शाखा खोल्दै हुनुहुन्छ र कहाँ कहाँ र कहिले सम्म ?
हाम्रो धेरै ठाउँमा छ । १८ वटा शाखा हाम्रो भागमा थियो । हामी त्यसलाई पूरा गर्दछौं । राष्ट्र बैंकले दिएको निर्देशन अनुसार नै खोल्ने हो । १/२ महिना भित्रै हामी धेरै ठाउँमा खोल्दैछौं नि ।

राज्यलाई तपाइँहरुले अरु उद्योग भन्दा बढी कर तिरेको अवस्था छ । तर राज्यबाट सेवा सुविधान नपाएको गुनासो बैंक र वित्तीय संस्थाको छ । यसलाई कसरी लिनु भएको छ ?
करको बारेमा हामीले बोल्ने कुरा भएन अरु उद्योग सरह हामीलाई कर लगाएको भए राम्रो हुने थियो । बैंकलाई अलग कर लगाउनु राम्रो संकेत पक्कै होइन । अरु सुविधा भनेको त दुवैले गर्ने कुरा हो हामी राज्यका लागि केही गरेका छौं भने राज्यले पनि हामीलाई केही गर्नु पर्ने हो । राज्यले सोच्ने कुरा हो देश विकासमा हामी बैंक र बैंकरको सधै महत्वपूर्ण भूमिका रहँदै आएको छ र भविष्यमा पनि रहने नै छ ।

बैंकहरुमा आधुनिक आईटी नभएको हो ? वा भएर पनि बेला बखत नौला चोरीका घटना घट्ने गरेका छन् । यसलाई कसरी लिनु भएको छ ?
यो आधुनिक आईटीको बारेमा सबै जान्नु पर्ने हुन्छ । कसरी जान्ने भन्ने कुरा छलफल गरेर नै गर्ने हो । रिक्स लिएर नै गर्नु प¥यो । लगानी गर्नु पर्ने भए पनि सञ्चालक समितिले निर्णय गरिदिनु पर्यो । चीप कार्ड देखि आधुनिक बैंकिङका सबै उपाय हामी बैंकरले भियाउनै पर्दछ । रिक्सलाई जोगाउनु पर्दछ । तर ह्याकर हामी भन्दा १ कदम अगाडि नै सबै हुन्छ । विकसित देशहरुमा धेरै घटना भएका छन् । सजकता हामीले अपनाउनु पर्दछ ।

गल्ती गर्नेलाई छोड भन्नु ठिक हो । वाफियामा आएको निर्णय नमान्ने कुरा त भएन नि सबै बसरी रहने कुरा पनि होइन । अवधी तोक्नु जरुरी थियो । राम्रो भएको छ ।

सञ्चालकहलाई (आईटी)को ज्ञान नभएको र आधुनिक आइटी खरिद गर्न व्यवस्थापन टिमलाई नदिएको गुनासो पनि छ नि ?
यो सत्य होइन । बोर्डले सुरक्षा नगरी कसरी भन्दछ । तर पनि गर्दा गर्दा पनि यस्तो घटना भएको हो । केहीले चाडै आधुनिक आईटी ल्याएको होला कसैले ल्याउन शुरु गरेको होला । म तपाईलाई भन्छु, हामीले आधुनिक बैंकिङ भित्र्याउनै पदर्छ जसरी पनि तापनि ह्याकर हामी भन्दा सधै अगाडि नै हुन्छ सचेत र सजकता हामी रहनु पर्दछ मात्रै मेरो भनाइ हो । चोरको बुद्धि हामी भन्दा १ कदम अगाडि हुन्छ । अमेरिकामा पनि हुन्छ विश्वका धेरै देशमा यस्ता घटना भएका छन् । सजक हुनपुर्यो, आधुनिक आईटी किन्ने वातावरण सबैले बनाउनु जरुरी छ ।

तपाईंको शाखा रहित बैंकिङ र मोवाइल बैंकिङ कहाँ पुग्यो त ?
हाम्रो शाखा रहित बैंकिङ छैन । मोवाइल बैंकिङ छ । निकट भविष्यमै हामी सबै प्रकारका आधुनिक बैकिङका नम्सहरुलाई भित्र्याउने प्रक्रियामा नै छौं ।

सिइओको कार्यकाल २ कार्यकाल भन्ने छ । धेरै सिइओहरुले यसमाथि टेकेर जागिर पनि छाड्नु भएको छ । तपाइँ यसलाई कसरी लिनु हुन्छ ?
राष्ट्र बैंकले भनेको ठिक हो । गल्ती गर्नेलाई छोड भन्नु ठिक हो । वाफियामा आएको निर्णय नमान्ने कुरा त भएन नि सबै बसरी रहने कुरा पनि होइन । अवधी तोक्नु जरुरी थियो । राम्रो भएको छ । जस्तो मलाई लागेको छ ।

बैंक ८ अर्वको भएपछि त लगानी पनि ठूलै हुनुपर्यो होला नि ?
मैले भनिसके नयाँ दायराबाट खोजी शुरु गर्नुपर्यो ।

नयाँ दायरा भनेको के हो ?
पहिला सिमेन्ट र हाइड्रोहरुमा लगानी गरियो अब नयाँ खोज्नु पर्यो । सिमेन्ट र हाइड्रो मात्रै लगानीको क्षेत्र होइन भन्न खोजेको हो मैले अरु नयाँ दायरामा कृषि, विपन्न वर्ग, आयत निर्यातका कम्पनी पनि छन् नि ? कृषिमा ठूलो स्केलमा लगानी गर्नुपआर्थिक बजार मासिकयो । बंैक धेरै छन् । नेपालमा तर बैकिङ्ग पहँुच कम जनसख्यामा छ यो बढाउनु पर्यो बैंक नपुगेको ठाउँमा पनि लगानी बढाउनु पआर्थिक बजार मासिकयो बैंक पुर्याउनु पर्यो । स्थानीय तहमा पनि अब लगानी गर्नुपर्यो । स्थानीय तहमा पनि अब लगानी गर्ने यो नयाँ दायरा हो कि होइन ।

अन्त्यमा के बाँकी छ ?
लगानीकर्ताहरुले जसरी हामीलाई विश्वास गरेर लगानी गर्नुभएको थियो । उहाँहरुको गुनासो हामीसँग छैन होला हामीले दोश्रो वर्ष देखी नै लगानीकर्तालाई प्रतिफल दिएका छौं कुनै बैंकले अझै राम्रो प्रतिफल दिएको अवस्था छैन । हामी सबै शेयरधनी, प्रमोटर डिपोजिट सबैको भावना अनुरुप नै अगााडि बढेको अवस्था छ । प्राइम बैंक भिन्न र फरक बैंक बनेको छ । यो बुझ्नु जरुरी छ ।  आर्थिक बजार मासिक