एजेन्सी,भदौ १७ –

तपाईंको इमेल तथा सामाजिक सञ्जाल कतिको सुरक्षित छ रुतपार्इंको कम्प्युटर तथा महत्वपूर्ण सामग्रीलाई कसरी सुरक्षित राख्नुभएको छ ? कतै तपाईंको महत्वपूर्ण सूचना थाहा नपाइकन चोरी त भएको छैन ?थाहा नपाइकन चोरी हुने ती सूचनाको सुरक्षाका लागि के कस्तो उपाय अपनाउनुभएको छ ? लामो समय लगाएर सङ्कलन गरिएको सूचना एकाएक हराउँदा त्यसले दिने तनाब कति पीडादायी होला सहजै अनुमान गर्न सकिन्छ ।

कराडौं प्रयोगकर्ताको इमेलको पास वर्ड लिक भएको आशंका छ । आफ्नो जानकारी सुरक्षित राख्नका लागि पासवर्ड परिवर्तन गर्नु पर्ने हुन्छ । जिमेल, हटमेल तथा याहु गरी २७ करोड भन्दा धेरै प्रयोगकर्ताको इमेल तथा त्यसको पासवर्ड लिक भएको हो । होल्ड सेक्युरिटी नामको एक कम्पनीले ब्लग रिपोर्टमा आफूलाई यो डाटा एक ह्याकरबाट प्राप्त भएको दाबी गरेको छ । लिक भएका डाटामा जिमेल, हटमेल तथा याहु प्रयोग गर्नेका इमेल तथा पासवर्ड छन् ।

डाटा कहाँबाट लिक भएको हो भन्ने अहिलेसम्म स्पष्ट भएको छैन । होल्ड सेक्युरिटीको ब्लग अनुसार यो डाटा उनीहरुलाई अरु कसैले दिएको हो । यो संख्या सही भएमा यो अहिलेसम्मकै सबैभन्दा ठूलो इमेल एड्रेसको लिक हो । केही समय अघि एडोबीका १५ करोड ग्राहको डाटा लिक भएको थियो । एश्ले म्याडिसन लिकले पनि विश्वमा तहल्का मच्चाएको थियो । एक इमेल प्रयोग गर्ने भए यो वेबसाइटमा गरे जाँच गर्न सकिन्छ । यो वेबसाइटमा ह्याक पछि चोरी भएका डाटाका बारेमा जानकारी छ । ह्याकबाट जोगिन आफ्नो इमेलको पासवर्ड परिवर्तन गरेर ह्याकरलाई ह्याक गर्न मुश्किल बनाउनु पर्छ ।

कतै तपाइँको इमेल त ह्याक भएको छैन ?

तपाइँको इमेल एड्रेस डटा लिक भएका इमेलहरुको सूचिमा छ कि छैन थाहा पाउनका लागि तपाइँले रिसर्चर ‘ट्राय हन्ट’ को वेबसाइट HaveIBeenPwnedमा लगअन गर्नुपर्दछ । त्यहाँ रहेको बक्समा आफ्नो इमेल एड्रेस टाइप गरेर pwned ? बटन थिचिसकेपछि तपाइँले आफ्नो डाटा सुरक्षित छ कि लिक भएको छ भन्ने थाहा पाउन सक्नुहुन्छ । टू फ्याक्टर अथेन्टिकेसन प्रयोग तथा तथा मजबूत पासवर्ड रहेका प्रयोगकर्ता सुरक्षित रहेको ट्राय हन्टले जनाएको छ ।